Çernyayev’in 1972 günlüğü

Çernyayev, evindeki çalışma odasında (2012)

Anatoliy Sergeyeviç Çernyayev (1921–2017), uzun yıllar boyunca Sovyetler Birliği’nde Stalinist hiyerarşinin üst katmanlarında kritik roller üstlenmiş, son derece deneyimli bir bürokrattı. 1961 yılında Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) Merkez Komitesi Uluslararası Bölümü’nde çalışmaya başladı. 1972–1985 yılları arasında ise bu bölümde genel müdür yardımcılığı görevini yürüttü. Bu dönemde SBKP’nin başında sırasıyla Brejnev, Andropov ve Çernenko yer aldı; Çernyayev hepsiyle yakın bir mesai sürdürdü. Mart 1986’da Mihail Gorbaçov’un ulusal güvenlik danışmanı oldu ve Sovyetler Birliği resmen dağılana kadar da bu görevde kaldı.

Çernyayev'in günlüğünden bir sayfa

Çernyayev’i benzer konumdaki Stalinist bürokratlardan ayıran en önemli özelliği, 1972’de genel müdür yardımcılığına getirilmesiyle birlikte profesyonel yaşamını —ve yer yer kişisel hayatını da— sistematik biçimde kayda geçirerek günlük tutmaya başlamış olmasıdır. Bu günlük tutma alışkanlığını tam yirmi yıl boyunca, Sovyetler Birliği Aralık 1991’de dağılana dek kesintisiz biçimde sürdürdü.

2004 yılında, el yazması orijinaller ile partneri Lyudmila Pavlovna Rudakova tarafından daktilo edilmiş transkripsiyonları Ulusal Güvenlik Arşivi’ne bağışladı ve genel erişime açtı. Takip eden yıllarda Gorbaçov Yılları (1985–1991) ve 1972–1976 dönemine ait ciltler İngilizceye çevrilerek yayımlandı. Günümüzde Ulusal Güvenlik Arşivi’nin web sitesinden, günlüklerin tamamının İngilizce çevirilerine PDF formatında ulaşmak mümkün.

Geçtiğimiz haftalarda, Çernyayev’in 1972 yılına ait günlüğünü İngilizceden Türkçeye çevirdim. Önümüzdeki günlerde, bu günlükten önemli ve ilginç bulduğum bazı pasajları sizlerle paylaşacağım.